Gemeentelijke monumenten
Nieuwegein heeft 43 gemeentelijke monumenten. Het zijn vooral woonhuizen en (voormalige) winkelpanden in Jutphaas en Vreeswijk. Ook veel boerderijen langs de Overeindseweg, de Malapertweg en de Nedereindseweg zijn aangewezen als gemeentelijk monument. Alle monumenten in een lijst:
- Blauwe Brug - brug tussen Symfonielaan en Structuurbaan (1979)
- Dorpsstraat 18 - Noorderkerk (1898)
- Dorpsstraat 2 - villa De Tolgaarder (1887)
- Dorpsstraat 27 - woon-winkelpand (1600-1700)
- Dorpsstraat 34 - woon-winkelpand (1936)
- Dorpsstraat 42, 43 - woon-winkelpand (1900-1910)
- Dorpsstraat 49 - horeca (1800-1900)
- Dorpsstraat 50 - woon-winkelpand (1800-1900)
- Dorpsstraat 35 - woon-winkelpand (1838)
- Dorpsstraat 36 - herenhuis (1866)
- Dorpsstraat 37 - herenhuis (1847-1850)
- Dorpsstraat 55 - woonhuis (1826)
- Galecopperdijk 13 - langhuisboerderij Oudersvrucht (1700-1800)
- Geinoord 2 - dwarshuis (1736)
- Gildenborglaan - begraafplaats N.H. gemeente Vreeswijk
- Handelskade 16 - herenhuis (1896)
- Herenstraat 45 - herenboerderij (1874)
- Herenstraat 66, 67 - dubbel woonhuis (1922)
- Herenstraat 108 (Van Bentumfabriek)
- Julianaweg 28 - Willem Alexanderschool (1921)
- Kerkstraat 38, 40, 42, 44, 46, 48,50/Schoolstraat 2 - schoolgebouw (1883)
- Kerkveld 14, 15, 16, 17, 18 en 19 - St.-Elisabethshofje
- Lekdijk-Oost 1 - langhuisboerderij, hooiberg en schuur (1876-1900)
- De Malapertweg 14 - boerderij en bakhuis (1790)
- De Malapertweg 17 - Stormerdijk (1850-1880)
- Molenstraat 1,3, 5 - arbeiderswoningen (1600-1700)
- Nedereindseweg 32 - langhuisboerderij (1908)
- Oude Sluis 1 - woon-winkelpand (1700-1800)
- Oude Sluis 17 - woon-winkelpand (1800-1850)
- Oude Sluis 2 (1800-1850)
- Oude Sluis 21 - bewaarschool (1878)
- Oude Sluis 5 - woon-winkelpand (1888)
- Oude Sluis 6 - woon-winkelpand (1879)
- Overeindseweg 27 - boerderij, schuur, hooiberg en boomgaard (1886)
- Overeindseweg 38 - boerderij (1700-1800)
- Prins Hendriklaan 27 - openbare lagere school (1913)
- Raadhuisplein 9 - sluiswachtershuis (1915-1929)
- Sluis in de Doorslag (1671-1978)
- Utrechtsestraatweg 1 - onderwijzerswoning bij de Nicolaaskerk (1912)
- Utrechtsestraatweg 6 - kosterswoning bij de Nicolaaskerk (1906)
- Vreeswijksestraatweg 10 - boerderij (1782)
- Vreeswijksestraatweg 9 - woning en veestalling (1929-1930)
- Wiersedreef 1 - Huis de Wiers (1654)
Waar moet een monument aan voldoen?
Een pand kan een gemeentelijk monument worden als het een aantal bijzondere eigenschappen heeft:
- Cultuurhistorische waarde
- Gebouwd in een bepaalde bouwstijl
- Onderdeel van een complex
- Bijzonder militair gebouw of object
- Bijzondere oorspronkelijke functie of bouwstijl
- De hoofdvorm of bouwkundige details zijn nog intact
Wie wijst een gemeentelijk monument aan?
Het college van B&W wijst de gemeentelijke monumenten aan. De procedure hiervoor staat in de erfgoedverordening.
Inwoners kunnen ook een bouwwerk voordragen als gemeentelijk monument. U kunt hiervoor contact opnemen met s.gresnigt@nieuwegein.nl.
Aan de Utrechtsestraatweg staan veel monumenten. Tussen 1984 en 1938 gaf het rooms-katholieke kerkbestuur in Jutphaas opdracht voor de aanleg van verschillende gebouwen. Ze liggen allemaal naast elkaar op het grondgebied van het voormalige huis Zwanenburg. Het gaat om de St. Nicolaaskerk (Rijksmonument) met kerkhof, de bijbehorende pastorie, het klooster met meisjesschool St. Franciscusgesticht (nu De Lantaern), de jongensschool St. Nicolaas, de onderwijzerswoning en de kosterwoning.
Veel gemeentelijke monumenten staan in de oude dorpskern Vreeswijk. Ze laten de ontwikkeling van Vreeswijk zien tot handelskern. De Tolgaarder aan de Dorpsstraat 2 staat op de plek waar vanaf de 17e eeuw het tolhuis heeft gestaan. Met de tol kon de hervormde kerk worden herbouwd, die door de Fransen was verwoest.
De panden aan de Dorpsstraat 35, 36 en 37 zijn gebouwd voor koopman Krijn de Jong, H.J. Sparenburg, logementhouder van de Nederlandsche Stoombootmaatschappij, en Walraven Robert, baron Heeckeren van Brandenburg, ontvanger in Vreeswijk. Dorpsstraat 55, met de markante knik in de gevel, is een voormalige mastenmakerij. De panden aan de Oude Sluis 1, 2, 5, 6 zijn als woning met winkel gebouwd. Oude Sluis 21 is de voormalige bewaarschool (met overdekte speelplaats).
Ik wil een monument aanpassen
Wilt u een gemeentelijk monument onderhouden of restaureren? Dan heeft u vaak een omgevingsvergunning nodig. Kijk voor meer informatie bij Erfgoed verbouwen.
Meer informatie
Heeft u een vraag over de gemeentelijke monumenten? Stuur dan een bericht naar s.gresnigt@nieuwegein.nl.
