Grondwater – de naam zegt het al – is water onder het grondoppervlak. Bij grondwater denkt men vaak aan water in de bodem dat net zo hoog staat als het water in de sloot. Daarboven is het droog, daaronder is het nat. Maar zo simpel is het niet.
Grondwater in dorpen en steden maakt onderdeel uit van een ingewikkeld watersysteem. De grondwaterstand verandert daarom van plaats tot plaats. Het grondwater ontstaat voornamelijk uit regenwater dat in de bodem zakt. Regenwater dat op daken, de straat en het trottoir valt, stroomt vaak samen met het vuile water weg via de riolering onder de grond naar de rioolwaterzuivering.
Soms wordt het schone regenwater van daken en wegen direct afgevoerd naar het oppervlaktewater. Het oppervlaktewater is het water dat u kunt zien in de sloten en vijvers. Regenwater dat in de tuin, op grasvelden of in het duin valt, verdwijnt in de bodem. Dit regenwater wordt dan het grondwater: water dat zich in de bodem bevindt.
Meestal merken we niets van grondwater. Maar bijvoorbeeld een te hoge grondwaterstand kan vervelend zijn als u in de kruipruimte wilt werken of als de tuin drassig is. Grondwater kan dan voor serieuze vochtoverlast in de woning zorgen en beschadigingen veroorzaken aan bijvoorbeeld funderingen en houten vloeren.
De gemeente Nieuwegein heeft een zorgplicht voor grondwater in het openbare gemeentelijke gebied. In Nieuwegein wordt daarom de grondwaterstand gemeten met 96 peilbuizen verspreid over de hele gemeente.
U kunt de grondwaterstanden in Nieuwegein bekijken op een kaart. Hierop ziet u de peilbuizen waar grondwaterstanden worden gemeten. Door op een symbool te klikken komt de grafiek met de grondwaterstanden van de geselecteerde plek naar voren. Rechts van de kaart staat de legenda met de uitleg van de symbolen en de grafiek.
Wanneer de grondwaterstand te hoog of te laag is, kunnen er problemen ontstaan. Bijvoorbeeld vochtoverlast in uw huis, of bomen die niet meer goed groeien. Bij te lage grondwaterstanden kunt u bijvoorbeeld denken aan problemen met de fundering door houten funderingspalen die gaan rotten. Om vast te stellen of er sprake is van structurele overlast, toetst de gemeente Nieuwegein de situatie aan een aantal definities.
Een grondwaterstand is structureel te hoog als deze, ten minste voor 3 opeenvolgde jaren, voor meer dan 30 aaneengesloten dagen per jaar het criterium overschrijdt of uit grondwateronderzoek naar de oorzaak van grondwateroverlast blijkt dat de grondwaterstand structureel te hoog zal zijn. Als criterium voor de grondwaterstand hanteren we de waarden uit de tabel hieronder.
Een grondwaterstand is structureel te laag als deze, ten minste voor 3 opeenvolgende jaren, voor meer dan 10% van de tijd per jaar het criterium onderschrijdt of uit grondwateronderzoek naar de oorzaak van grondwateronderlast blijkt dat de grondwaterstand structureel te laag zal zijn. Als criterium voor de grondwaterstand hanteren we de waarden uit de tabel hieronder.
In de onderstaande tabel ziet u de minimale en maximale streefwaarden van de grondwaterstand per gebruiksfunctie.
Gebruiksfunctie | Maximale grondwaterstand* | Minimale grondwaterstand** |
---|---|---|
Bebouwing met kruipruimte | 0,9 m onder vloerpeil, uitgaande van een kruipruimte tot 0,5 m onder vloerpeil | 0,3 m onder het oppervlaktewaterpeil in de wijk |
Bebouwing zonder kruipruimte | 0,5 m onder vloerpeil | idem |
Tuinen | 0,5 m onder maaiveld | idem |
Industriegebieden | 0,5 m onder vloerpeil | idem |
Wegen: Primair Secundair | 1,0 m onder wegas 0,7 m onder wegas | idem idem |
Overig verhard openbaar gebied | 0,5 m onder maaiveld | idem |
Overige perceelsfuncties | Maatwerk | Maatwerk |
* | Maatstaf voor overlast: grondwaterstand is gedurende minstens 30 aangesloten dagen per jaar hoger dan de streefwaarde. | |
** | Maatstaf voor onderlast: grondwaterstand onderschrijdt de streefwaarde voor 3 opeenvolgende jaren, voor meer dan 10% van de tijd per jaar. |
Er zijn meerdere partijen die een gedeelde verantwoordelijkheid hebben voor het grondwater: de perceeleigenaar, de gemeente en het waterschap. Hier leest u wat ze doen.
Wanneer u vochtoverlast heeft, kunt u een melding doen via telefoonnummer 14 030. Wij zullen de situatie vervolgens beoordelen. Maatregelen in de openbare ruimte overweegt de gemeente alleen wanneer de grondwaterstand structureel te hoog of te laag is. Daarnaast moeten de maatregelen doelmatig en effectief zijn. Dat wil zeggen dat de kosten in verhouding staan tot de baten en dat de maatregelen ook daadwerkelijk bijdragen.
Wilt u meer informatie of heeft u vragen over grondwater, dan kunt u contact opnemen met Kees van Dorst via telefoonnummer 14 030.