Hoe werkt de gemeente?

Voor veel plannen is een besluit van de gemeente nodig. Ambtenaren bereiden deze plannen voor en sturen ze naar het college van burgemeester en wethouders. Soms mag een ambtenaar zelf een besluit nemen namens het college, zoals het hoofd Belastingen. Soms mag alleen de burgemeester dit, bijvoorbeeld bij overlast. Voor de meeste plannen is een collegebesluit voldoende. Andere plannen gaan ook nog naar de gemeenteraad.

Een griffier staat de gemeenteraad bij. De griffier is de eerste adviseur van de raad. Hij of zij ondersteunt de raad samen met de ambtenaren die bij de griffie werken. De burgemeester is voorzitter van de gemeenteraad. 

De ambtenaren bereiden de voorstellen of plannen voor waarover de gemeente besluit. Dat doen ze meestal in opdracht van het college. Het college vergadert iedere week. Daar nemen de burgemeester en wethouders besluiten over zo'n 'collegevoorstel'. Het besluit is daarmee in een aantal gevallen genomen. De ambtenaren voeren het vervolgens uit. Collegevergaderingen zijn niet openbaar.

Over de belangrijkste plannen besluit de raad. Heeft het college over zo'n plan vergaderd en zijn ze het ermee eens? Dan legt het college dit voor aan de raad om erover te besluiten. Dit gebeurt in de maandelijkse openbare gemeenteraadsvergaderingen. Voordat de gemeenteraad over dit ‘raadsvoorstel' vergadert, behandelt een raadscommissie dit besluit. Een raadscommissie is een groep raadsleden (van elke fractie minstens één) met een adviserende functie. Zij nemen formeel geen besluiten. Vergaderingen van raadscommissies zijn openbaar. U kunt inspreken bij de raad of meepraten tijdens de Avond voor de Stad.

De periode van collegebesluit tot en met raadsbesluit duurt vaak 1 tot 2 maanden. Het college draagt niet alle plannen aan. De raad kan ook zelf met voorstellen komen.

De gemeenteraad is de volksvertegenwoordiging. De gemeenteraad stelt de beleidskaders vast. Het college van B&W bestuurt de stad binnen deze kaders. De raad controleert of het college zich aan de beleidskaders heeft gehouden en of de vastgestelde doelen zijn bereikt. Het college neemt andere belangrijke besluiten. De dagelijkse besluiten laat het college vaak over aan de ambtenaren. U moet dan denken aan besluiten over aangevraagde kapvergunningen. College en raad blijven wel verantwoordelijk voor deze besluiten.