Decoratief beeld: Dierenweide in Nieuwegein

Dierenweides

Wilt u zich actief inzetten voor de dierenweides? Meld u zich dan aan bij uw wijkcoördinator.

Ik help mee met de dierenweides

Nieuwegein telt 5 dierenweides. Ze hebben als doel om mensen en dieren samen te brengen, waardoor mensen meer leren over verschillende dieren en de natuur. Ze dienen als groene ontmoetingsplekken waar buurtbewoners kunnen genieten van de rust, van de natuur en de positieve invloed van dieren. Deze weides vervullen een sociale rol in de wijk en dragen bij aan een prettige leefomgeving. 

Gezondheidsproblemen

In drie van de vijf dierenweides staan momenteel geen dieren meer. De dieren die er eerder waren, kampten met ernstig overgewicht, en kregen daardoor ernstige gezondheidsproblemen. De voornaamste oorzaak van het overgewicht was het voeren door bewoners met brood en andere ongezonde voeding voor dieren. Om de gezondheid van de dieren te waarborgen, hebben we besloten ze te verplaatsen naar de kinderboerderij. Daar is toezicht mogelijk, en kunnen we nauwlettend in de gaten houden wat de dieren eten. Dit besluit is zorgvuldig genomen op basis van medisch advies van de Universitaire Landbouwhuisdierenpraktijk (ULP). 

Terugkeer van de dieren

We willen allemaal graag dat de dieren terugkeren naar de dierenweides. Een belangrijke voorwaarde daarbij is dat hun gezondheid en welzijn gegarandeerd is. Concreet betekent dit dat alleen de beheerder de dieren mag voeren en dat bezoekers de dieren niet voeren. De vraag die daarbij rijst: wat is hiervoor nodig en welke rol spelen bewoners hierbij.

Betrokkenheid van inwoners

Om dit te onderzoeken, hebben we een participatietraject opgezet. We hebben in oktober en november 2023 waardevolle gesprekken met bewoners gevoerd op alle dierenweides. Zij hebben hun ervaringen en suggesties met ons gedeeld. Tijdens deze gesprekken kwamen onderwerpen aan bod zoals controle, educatie en betrokkenheid van de buurt. Een aantal bewoners heeft al aangeboden actief te willen bijdragen aan een goed lopende dierenweide. 

Alle suggesties van bewoners tijdens het participatieproces zijn getoetst op haalbaarheid, dierenwelzijn en het wettelijk kader. En daaruit is het volgende plan ontstaan.

Proef

In de lente start de gemeente samen met bewoners een proef van een jaar op twee van de vijf dierenweides. In beide dierenweides plaatsen we opnieuw schapen en geiten. Na zorgvuldige afweging hebben we besloten om de wijken Galecop en Jutphaas/Wijkersloot te selecteren. Er lijkt in beide wijken voldoende betrokkenheid te zijn van buurtbewoners. Daarnaast zijn er in beide dierenweides sluizen aanwezig waardoor eventuele openstelling door bewoners mogelijk is. We kiezen voor twee wijken om een brede proef uit te zetten en de resultaten mogelijk te kunnen vergelijken en later ook uit te rollen bij de andere dierenweides.

Tijdens deze proef zullen we extra aandacht besteden aan monitoring van de gezondheid van de dieren, informatie en educatie op de dierenweides en ondersteuning van actieve betrokkenheid van de bewoners. Zo kunnen bezoekers bijhouden hoe het met de dieren gaat. Op beide dierenweides plaatsen we borden met een ‘gewichten scorebord’ die we regelmatig bijhouden. 

Wanneer is de proef wel of niet geslaagd

De proef is geslaagd als we het welzijn van de dieren hebben kunnen waarborgen en ze gedurende de proefperiode geen overgewicht hebben. Op deze manier kunnen de dierenweides openblijven. 

De proef is niet geslaagd als de dieren in de dierenweides fysieke problemen ontwikkelen door voeren van buitenaf. We evalueren het dierenwelzijn tijdens de proef nauwlettend. Als het niet goed gaat, geven we tijdig een waarschuwing op basis van de controles van de dierenarts. We nemen maatregelen om te voorkomen dat de pilot ten koste gaat van het dierenwelzijn. Dit doen we in overleg met de groep actieve bewoners. Als blijkt dat de maatregelen niet helpen, zijn we genoodzaakt de dieren tijdig terug te halen naar de kinderboerderij en beraden we ons op de toekomst van deze dierenweides. 

Wat gebeurt er met de andere dierenweides?

Er zullen geen veranderingen zijn voor de dierenweides in Zuilenstein (Park Kokkebogaard) en Hoog Zandveld, Zandveld, Lekboulevard. De dieren blijven er staan. Voor beide weides geldt wel dat we de dieren houden zolang de gezondheid het toelaat. 

De dierenweide in Batau blijft voorlopig leeg. Deze dierenweide wordt onderhouden, zodat het gras van goede kwaliteit blijft voor toekomstige dieren. 

Samen

Het behoud van de dierenweides en het welzijn van de dieren is niet alleen een verantwoordelijkheid van de gemeente, maar van de gehele gemeenschap. Wij hopen dat door samenwerking met bewoners de schoonheid en de waarde van de weides blijven bestaan. En we nodigen u ook uit om mee te helpen. Meld u aan bij uw wijkcoördinator.

Meest gestelde vragen

Dieren hebben een ander dieet als mensen. Daarmee wordt al meteen duidelijk dat zo goed als alles wat een mens eet, niet bedoeld is voor dieren. De dieren in de dierenweides, schapen en geiten, hebben een lage voedselbehoefte. Omdat ze geen ‘productie’ draaien (melk produceren of lammetjes maken) hebben zij alleen voedsel nodig voor hun basis behoeftes. In de insteek hebben schapen en geiten alleen gras en hooi nodig. De dierverzorgers zullen een kleine hoeveelheid brokjes voeren waar de juiste vitamine en mineralen inzitten. Kort gezegd mogen de dieren dus gras en hooi, verder niets.

Het eten van heel af en toe een stukje groente en fruit kan geen kwaad. Maar afgezien van water is het grootste bestanddeel in fruit alleen suikers. Een geit of schaap heeft dit totaal niet nodig en krijgt hier dus alleen maar overgewicht van. De medewerkers van de kinderboerderij geven de dieren op de dierenweide voldoende voedsel. Bewoners mogen de dieren niet voeren.

Bezoekers mogen zeker gras plukken en dit aan de dieren voeren door het hek heen. Pas wel op met kruiden en/of boomblaadjes. Hier kan bijvoorbeeld taxus of jacobskruid tussen zitten, dit is wel giftig. Als het eenmaal geplukt is letten de dieren hier niet meer op. Dus houdt het op gras en dan mag het zeker!

Op dit moment gaan we de proef starten met geiten en schapen. Dit is omdat we dan een overzichtelijke groep dieren hebben die te hanteren blijven. Aan de hand van de proef zal opnieuw bekeken worden welke dieren in welke weides kunnen lopen.

Geiten en schapen zijn erg zelfstandige dieren die daarom zonder permanente toezicht kunnen rondlopen op de dierenweides. De dierenweides voldoen aan alle huisvestingseisen voor het houden van schapen en geiten.

Zolang er in Nederland de ophokplicht geld voor pluimvee (gevogelte) kunnen wij geen vogels neerzetten in de dierenweides. Is deze plicht opgeheven gaan wij hierover in gesprek met omwonenden. Let op! Dit kan met de dag veranderen, daarom zullen wij hier de tijd voor nemen om naar te handelen.

Konijnen zijn dieren die meer toezicht nodig hebben. Uit ervaring is gebleken dat het houden van konijnen op de dierenweides een verminderde gezondheid betekende voor de dieren zelf.

Het plaatsen van extra hekken veroorzaakt een groter ‘gevangenis’ gevoel. Het voedsel dat dan alsnog over het eerste hek wordt gegooid blijft liggen en zorgt voor overlast. Er zal bijna elk uur iemand langs moeten komen om dit op te ruimen om te voorkomen dat er geen ongedierte op af komt. En dit is niet haalbaar.

Verslagen van gesprekken met bewoners

Op 12 maart vonden gesprekken plaats met 16 bewoners uit diverse wijken in Nieuwegein over de dierenweides. Het voorstel om op 2 van de 3 dierenweides een proef te starten met het verminderen van het aantal dieren werd positief ontvangen. Er is benadrukt dat het welzijn van de dieren voorop staat bij het beheren van de dierenweides. 

Tijdens de bijeenkomst is besproken welke stappen er worden genomen. De gemeente plaatst informatieve borden, een afvalcontainer voor voedselresten en verspreidt informatie via de lokale krant en sociale media. 

Bewoners hebben aangegeven op welke manieren zij een rol kunnen spelen. Allen zijn bereid om mensen aan te spreken die de dieren voeren. Duidelijke borden en goede informatie kunnen hierbij helpen. Voedselresten kunnen worden gedeponeerd in de afvalcontainer. 

Sommige bewoners zijn bereid de dierenweides open te stellen en educatieve activiteiten te organiseren. Dit kan in de in Galecop en Jutphaas, omdat daar een sluis aanwezig is. In een vervolgbijeenkomst wordt met deze bewoners besproken hoe dit gerealiseerd kan worden. Zij zullen ook andere bewoners informeren over de mogelijkheid om deel te nemen. 

De bewoners van Batau onderzoeken de interesse in de wijk voor alternatieve activiteiten op de dierenweide, zolang er geen dieren aanwezig zijn. 

Van 13 tot en met 17 november hebben we waardevolle gesprekken gevoerd bij de dierenweides. De inbreng van ruim 90 bewoners over hoe de dierenweides worden ervaren, suggesties om het voeren van dieren te vermijden en de bereidheid om bij te dragen, is van grote waarde geweest. Daarnaast hebben we ook via de sociale media kanalen van de gemeente en per email suggesties en ideeën gekregen. We danken iedereen voor de betrokkenheid! Hieronder leest u een verslag van deze week.

Op basis van de gesprekken zien wij een drietal gemeenschappelijke thema’s om het ongewenst voeren van de dieren tegen te gaan en daarmee het welzijn van de dieren op de dierenweides te verbeteren. Het gaat om de thema’s: Buurtbetrokkenheid, Educatie en Controle.

Buurtbetrokkenheid

De betrokkenheid van de buurt is essentieel. Een deel van de bewoners geven aan mee te willen helpen. Daarnaast geeft men aan om ook de wijknetwerken te betrekken om het voeren van dieren door bewoners tegen te gaan. Sommige buurtbewoners geven aan open te staan om op vaste momenten de dierenweide onder hun supervisie open te stellen.

Educatie

Meerdere bewoners geven aan dat meer educatie en voorlichting gewenst is. Een terugkerend idee is het plaatsen van extra en grotere borden bij de dierenweides. De borden dienen naast tekst ook duidelijke pictogrammen te bevatten. Eén bewoner geeft aan om tijdelijk een spandoek te plaatsen op de hekken dat de dieren niet gevoerd mogen worden. Meerdere bewoners geven ook aan om kinderen en scholen te betrekken, zodat kinderen op een verantwoorde manier leren met dieren om te gaan. Ook wordt er voorgesteld om informatiedagen op de kinderboerderij te organiseren met diverse leerzame activiteiten voor kinderen.

Controle

Meerdere bewoners zien controle en preventie als middel om het voeren tegen te gaan. Een aantal bewoners hebben het idee om een appgroep op te starten. En weer anderen willen een dierenweide in de gaten te houden en mensen aanspreken wanneer ze zien dat de dieren gevoerd worden. Ook geven sommige bewoners aan om hogere of extra hekken te plaatsen in de dierenweides.

Volgende stappen

Op basis van de gesprekken met bewoners merken wij dat het waarborgen van dierenwelzijn op de dierenweides om een zorgvuldige aanpak vraagt. Controle, Educatie en Betrokkenheid van de buurt zijn terugkerende onderwerpen tijdens de gesprekken. Alle suggesties worden getoetst op haalbaarheid en we komen spoedig met een vervolg. Houd deze pagina in de gaten voor verdere updates.

We willen graag dat de dierenweide een plek is waar iedereen van kan genieten. Als u vragen heeft over de dieren, hun welzijn of suggesties heeft om het voeren van de dieren tegen te gaan, kunt u een Melding Openbare Ruimte (MOR) indienen.

We willen allemaal graag dat de dieren terugkeren naar de dierenweides als zij weer gezond zijn. Een belangrijke voorwaarde daarbij is dat hun gezondheid en welzijn gegarandeerd is. Dat betekent concreet dat de dieren alleen gevoerd mogen worden door de beheerder en niet extra gevoerd mogen worden door bezoekers. De vraag is nu wat daarvoor nodig is en welke rol bewoners daarbij kunnen spelen. Het behoud van de dierenweides en het welzijn van de dieren is niet alleen een verantwoordelijkheid van de gemeente, maar van de gehele gemeenschap. Wij hopen dat door samenwerking met bewoners de schoonheid en de waarde van de weides blijven bestaan. Om deze reden willen we graag in gesprek met bewoners. Op 16 oktober hebben we een eerste gesprek gehad met direct betrokkenen rond de dierenweides. Het verslag van deze middag leest u hieronder.

Beste betrokkenen bij de dierenweides in Nieuwegein, 

Dank voor uw deelname aan de bijeenkomst over de dierenweides in Nieuwegein op 16 oktober 2023. Deze middag gingen we met elkaar in gesprek over de dierenweides. We hebben gesproken over: Waarom zijn de weides leeg? Hoe gaat het nu met de dieren? En wat kunnen we samen doen om te zorgen voor gezonde dieren en het behouden van de dierenweides? Maar ook, wat kunnen we voor alternatieven bedenken als we de gezondheid van de dieren niet kunnen garanderen? En, hoe kunnen we de buurt het beste betrekken bij deze onderwerpen? De gezondheid van de dieren staat voorop en daar zijn we het allemaal over eens.  

Lege weides 

‘Opeens’ waren de weides leeg. Onduidelijkheid, onbekendheid en daarom ook onbegrip. “Ze gaan hier toch niet opeens ook huizen bouwen?” 

Wij begrijpen dat u zich zorgen maakt over de lege weides. Het besluit de dieren te verplaatsen is niet van de één op de andere dag genomen. Al geruime tijd zagen we steeds meer te zware dieren op de weides. De grootste oorzaak: te veel en verkeerde voeding.  

We hebben bij alle 5 de weides borden met teksten en pictogrammen geplaatst, om uitleg te geven waarom de dieren niet gevoerd mogen worden. We zagen een toename van voedsel in de weides die de dieren niet meer opaten. Niet alleen brood, groente en fruit, maar zelfs gebak, snoep en het verpakkingsmateriaal.  

Helaas hadden de borden te weinig effect en is er voor de gezondheid van de dieren besloten hen te verplaatsen naar de kinderboerderij. Op de kinderboerderij is namelijk wel toezicht en zien we precies wat de dieren eten. Dit besluit hebben we ook niet zomaar genomen, maar naar aanleiding van de medische beoordeling van de Universitaire Landbouwhuisdieren praktijk (ULP). 

We hebben afscheid moeten nemen van 3 schapen, 1 geitje en 1 kalkoen, waarvan 1 schaap is overleden aan inwendige vervetting en van de anderen hun gezondheid zo kwetsbaar was dat er geen perspectief was op herstel. De overige dieren (meer dan 20) worden nu verzorgd op de kinderboerderij. We zien dat de dieren zich herstellen en dat het beter gaat met de gezondheid. Maar dit heeft nog wel tijd nodig.  

Pluimvee 

De eenden, kippen en ander pluimvee staan ook niet meer in de dierenweides. Deze dieren hebben naar aanleiding van de vogelgriep twee jaar lang opgesloten gezeten op de dierenweides, wat eigenlijk zeer ongewenst is. Op de kinderboerderij hebben we een beter onderkomen voor de vogels gemaakt en ze hiernaartoe verhuisd. Niet alle dieren konden mee, aangezien de mannetjes pauwen en kalkoenen onderling met elkaar vechten. We hadden ze in eerste instantie op de dierenweides gelaten, maar vanwege klachten en broedsheid hebben we ze toch naar de kinderboerderij verplaatst. We hebben aparte hokken beschikbaar gemaakt voor de dieren. 

Bezoekers 

We begrijpen dat de dierenweides belangrijk zijn voor de buurt. U geeft aan dat de dierenweides regelmatig worden bezocht door gezinnen en grootouders met kleinkinderen. Het brengt mens en dier bij elkaar. Maar u geeft ook aan dat sommige bezoekers voor irritatie zorgen. Hondenbezitters bijvoorbeeld die hun honden laten poepen bij de dierenweides en dit niet opruimen. En buurtbewoners die etensresten aan de dieren geven wegens hun overtuiging om geen eten weg te gooien. Ondanks dat u herhaaldelijk anderen hierop aanspreekt, geeft u aan dat er niet geluisterd wordt en dat men toch blijft overvoeren. 

Zorg 

Het onderhoud werd eerder gedaan door Stichting Nedereind. Per 1 september jl. heeft de stichting deze samenwerking stopgezet.  

Het onderhoud en beheer ligt nu weer bij de medewerkers van de Kinderboerderij. Op de weides is 1 keer per dag een verzorger ter plaatse om de dieren te voeren en te controleren, de rest van de dag is er geen toezicht op de dieren. Er is helaas geen mogelijkheid om een permanente verzorger bij de dierenweides aanwezig te laten zijn. 

U gaf ook aan dat het onderhoud in de lege dierenweides beter kan en wij gaan hiermee aan de slag. 

Kansen en mogelijkheden 

Hoe kunnen we er met elkaar voor zorgen dat we toch kunnen blijven genieten van de dieren en ze tegelijk gezond houden? U heeft hiervoor een aantal ideeën aangedragen: 

  • Uitgebreide communicatie via buurtberichten en sociale media; 

  • Duidelijke borden met heldere symbolen; 

  • Mondelinge voorlichting en educatie; 

  • Plaats een hek binnenin zodat de dieren niet bij het voedsel kunnen dat over de hekken is gegooid; 

  • Groenbakken plaatsen, waarbij voedsel een bestemming krijgt; 

  • Beter toezicht/handhaving.  

Wat als de gezondheid van de dieren niet gegarandeerd kan worden en het risico te groot is om ze terug te brengen naar de weides? We hebben kort gepraat over het plaatsen van andere diersoorten in de dierenweides, zoals varkens of gevogelte. Maar hierbij geldt nog steeds dat alle diersoorten niet tegen overvoeding kunnen. 

Ook hebben we het gehad over het behoud van het terrein als natuurlijke ontmoetingsplek zonder boerderijdieren. Maar bijvoorbeeld als buurttuin, voedselbos of in zelfbeheer. De meesten aanwezigen wijzen dit scenario af omdat het juist om de dieren gaat. 

Voorwaarden 

We waarderen dat u, net zoals de gemeente, de dieren een warm hart toedraagt. Dierenwelzijn en het wettelijk kader zijn voor de gemeente de voorwaarden bij het zoeken naar een oplossing. En daarbij zijn we afhankelijk van de buurt. Het is van groot belang dat bezoekers zich bewust zijn van de noodzaak om respectvol om te gaan met de dieren. Daarom wordt van eenieder verwacht dat ze zich houden aan de vastgestelde regels, zoals het niet voeren van de dieren met eigen voedsel. 

Het behoud van de dierenweides is niet alleen een verantwoordelijkheid van de gemeente, maar van de gehele gemeenschap. Door samen te werken en ervoor te zorgen dat alle bewoners zich houden aan deze afspraken, kan de schoonheid en de waarde van de weides blijven bestaan. 

Hoe nu verder 

We willen u bedanken voor uw betrokkenheid en bijdrage tijdens de bijeenkomst. Samen gaan we voor een gezondere en veiligere omgeving voor de dieren in Nieuwegein. 

Van maandag 13 tot en met 17 november organiseren wij een informatiemiddag bij elk van de 5 dierenweides in Nieuwegein. Hier willen we graag met meer buurtbewoners in gesprek over de dierenweides. Wij zouden het fijn vinden als u daarbij bent om met elkaar verder te bespreken welke kansen en mogelijkheden u ziet voor de dierenweides. En hoe u kunt bijdragen. 

Maandag 13 november van 16:00 – 17:30 uur: de dierenweide in Jutphaas aan het Wenkebachplantsoen 

Dinsdag 14 november van 16:00 – 17:30 uur: de dierenweide in Zuilenstein aan de Van Anrooylaan 

Woensdag 15 november van 16:00 -17:30 uur: de dierenweide in Batau aan de Nedereindseweg 

Donderdag 16 november van 16:00 – 17:30 uur: de dierenweide in Hoog Zandveld aan de Parallelweg/Geindijk 

Vrijdag 17 november van 16:00 – 17:30 uur: de dierenweide in Galecop aan de Galecopperlaan 

Heeft u vragen naar aanleiding van dit bericht, neem dan contact op met uw wijkcoördinator.